ಮೊಗ್ಗಿನ ಮನಸ್ಸು

ಮೊಗ್ಗಿನ ಮನಸ್ಸು

ಮೂಲ ಹಿಂದಿ ಕವಿತೆ: ಕೈಫಿ ಆಜ್ಮಿ 

ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ: ಸಿ. ಪಿ. ರವಿಕುಮಾರ್


ಏನಾದರೂ ನುಡಿಯಿತೆ ನಿನ್ನ ಹೃದಯ? 
ಇಲ್ಲ, ಏನೂ ಇಲ್ಲ. 
ನನ್ನ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಏನೋ ಕೇಳಿಸಿತಲ್ಲ?
ಇಲ್ಲ, ಏನೂ ಇಲ್ಲವಲ್ಲ!

ಹೀಗೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ 
ಕಿವಿಗೆ ಕೇಳದ ಮೌನ ಸಂಭಾಷಣೆ!

ಒಳಗೊಳಗೇ ಮೈಮುರಿಯುವ ಹೃದಯಕ್ಕೆ 
ಯಾರು ಹೇಳುವರು  ತಿಳುವಳಿಕೆ?
ಕಣ್ತೆರೆದು ಮೇಲೆದ್ದು ಸುಪ್ತ ಬಯಕೆ
ದೂಡಿದರೆ  ಪಾಪಕ್ಕೆ ಎಂಬ ಶಂಕೆ!

ಕನಸುಗಳೆಂಬ ಅಪ್ಸರೆಯರು ಮಲಗಿರಲಿ ಹಾಗೇ 
ತಂಪಾಗಿದೆ ಕಣ್ಣ ರೆಪ್ಪೆಗಳ ಹಾಸಿಗೆ!

ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ  ಸುಳ್ಳು ಸಮಾಧಾನ
ಹೊರಗಿನ  ಶೃಂಗಾರ ಸಾಧನ
ಮನದೊಳಗೋ  ಮೌನ; ಮಂದ್ರ ಶಿಶಿರಗಾನ
ಜನರಿಗೆ ಭ್ರಮೆಯ ವಸಂತಾಗಮನ!

ನಗೆಮುಗುಳನ್ನು ಎಂದಾದರೂ ಕೇಳುವರೇ ಜನ -
ನಗುತಿಹೆಯೋ ಅಳುತಿಹೆಯೋ ಎಂಬುದನ್ನ?

* * *


ಕೈಫಿ ಆಜ್ಮಿ ಬರೆದಿರುವ ಈ ಕವಿತೆಯನ್ನು ಒಂದು ಹಿಂದಿಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಗೀತೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.  ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ ಹಾಡಿರುವ ಗೀತೆ.

ನಾನು ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ ರಾತ್ರಿ ಹತ್ತು ಗಂಟೆಗೆ ವಿವಿಧ ಭಾರತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಛಾಯಾಗೀತ್ ಎಂಬ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು.  ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಭಾವನೆಯ ಅಥವಾ ಸಂದರ್ಭದ ಥೀಮ್ ಉಳ್ಳ ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿ ಮಧ್ಯೆ ಮಧ್ಯೆ ಒಂದಷ್ಟು ವಿವರಣೆಗಳ ಜೊತೆ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದಿಗೂ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಇರಬಹುದೇನೋ. ಛಾಯಾಗೀತ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಗೀತೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕಲಕುವ ಗುಣ ಉಳ್ಳದ್ದು.  ಆಗ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ  ರಾತ್ರಿ ಹತ್ತು ಗಂಟೆ ಎಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆ ನೀರವತೆಯ ರಾಜ್ಯ! ಇಂಥ ನಿಶ್ಶಬ್ದದಲ್ಲಿ "ಕುಛ್ ದಿಲ್ ನೆ ಕಹಾ ... " ಗೀತೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಬೇರೆ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತಿತ್ತು.

ಈ ಗೀತೆಯನ್ನು "ಅನುಪಮಾ" ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕಿ (ಶರ್ಮಿಳಾ ಟ್ಯಾಗೋರ್) ಹೆಚ್ಚು ಮಾತನಾಡದ ಮೌನಿ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಿದೆ - ಅವಳು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಅವಳ ತಾಯಿ ಸಾಯುತ್ತಾಳೆ; ಹೆಂಡತಿಯಲ್ಲಿ ಅಗಾಧ ಪ್ರೀತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವಳ ತಂದೆ ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಕಣ್ಣೆತ್ತಿ ನೋಡುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಮಗಳು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾಳೆ.  ಮುಂದೆ ಅವಳ ತಂದೆಯ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಕೆಟ್ಟಾಗ ಮಗಳೇ ಶುಶ್ರೂಷೆಗೆ ನಿಲ್ಲಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಬೆಳೆಯತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ನಾಯಕನ ಪ್ರವೇಶವಾಗುತ್ತದೆ! ನಾಯಕ (ಧರ್ಮೇಂದ್ರ) ಈ ಯುವತಿಯನ್ನು ಮುಂದೆ ಮದುವೆಯಾಗಬೇಕಾದ ಹುಡುಗನ ಗೆಳೆಯ. ನಾಯಕ ಮತ್ತು ನಾಯಕಿಯರ ನಡುವೆ ಪ್ರೇಮ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಗೂ ತನ್ನನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ತಂದೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭಯ; ತನ್ನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಅರಿತ ನಾಯಕನ ಕಡೆ ಆಕರ್ಷಣೆ. ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ನಾಯಕಿಯ ಮನಸ್ಸು ಹೊಯ್ದಾಡುತ್ತದೆ.

"ಮೊಗ್ಗಿನ ಮನಸ್ಸು". ನಾಯಕಿಯ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ಗೀತೆ. ಅವಳ ಮನಸ್ಸು ಅರಳಲು ಬಯಸುವ ಮೊಗ್ಗಿನ ಹಾಗೆ; ಆದರೆ ಅರಳಲು ಈ ಮೊಗ್ಗಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಆಸೆಯಿದೆಯೋ ಅಷ್ಟೇ ಭಯವೂ ಇದೆ! ಹದಿವಯಸ್ಸಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳೂ ಅನುಭವಿಸುವ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕವಿ ಕೈಫಿ ಆಜ್ಮಿ ಸುಂದರವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ತನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಏಳುತ್ತಿರುವ ಕಾಮನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ  ಹದಿವಯಸ್ಸಿನ ನಾಯಕಿಗೆ ಭಯವಿದೆ. ಈ ಕನಸುಗಳು ಕಣ್ಣ ರೆಪ್ಪೆಗಳ ತಂಪಾದ ಹಾಸಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗೇ ಇರಲಿ ಎಂದು ಅವಳು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ.  ಆದರೆ ಮರುಕ್ಷಣವೇ ಅವಳಿಗೆ ಏನನ್ನೋ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ತಾನು ಹೊರಗೆ ಲೋಕಕ್ಕೆ ತೋರಲೆಂದು ಮುಖವಾಡ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ, ತನ್ನ ಮುಖ ನಗುತ್ತಿದ್ದರೂ ಮನಸ್ಸು ದುಃಖಿಸುತ್ತಿದೆ! ಮುಗುಳು (ಮೊಗ್ಗು) ಎಂಬುದನ್ನು "ನಗೆಮುಗುಳು" ಎಂಬ ಸಮಾಸಪದದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದು ರೂಢಿ. ಕವಿಗೆ ಮೊಗ್ಗು ನಸುನಗುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಮೊಗ್ಗು ನಗುತ್ತಿದೆಯೋ ಒಳಗೊಳಗೇ ಅಳುತ್ತಿದೆಯೋ ಎಂದು ಕವಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ.

"ಕುಛ್ ದಿಲ್ ನೇ ಕಹಾ" ಹಾಡನ್ನು ನೀವೂ ಕೇಳಿ.


Kannada Translation by C.P. Ravikumar of a Hindi Poem by Kaifi Azmi





ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳು

ಕಾಮೆಂಟ್‌‌ ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡಿ

ಈ ಬ್ಲಾಗ್‌ನ ಜನಪ್ರಿಯ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳು

"ಬಾರಿಸು ಕನ್ನಡ ಡಿಂಡಿಮವ" - ಒಂದು ಮರು ಓದು

ಇಮೇಜ್
ಸಿ ಪಿ ರವಿಕುಮಾರ್  "ಬಾರಿಸು ಕನ್ನಡ ಡಿಂಡಿಮವ" ಎನ್ನುವುದು ಕನ್ನಡ ಪ್ರಚಾರಗೀತೆ ಎನ್ನುವಂತೆ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕವಿತೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಓದಿದರೆ ಅದು ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಕನ್ನಡಿಗರ ಜಾಯಮಾನಕ್ಕೆ ನೊಂದು, ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಾರೂಪದಲ್ಲಿ  ಬರೆದ ಪದ್ಯ ಎಂಬ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಬಾರಿಸು ಕನ್ನಡ ಡಿಂಡಿಮವ ಓ ಕರ್ನಾಟಕ ಹೃದಯ ಶಿವ! ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೃದಯ ಮಿಡಿಯಬೇಕಾದದ್ದು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಭಾಷೆಗಳ ಮಿಡಿತವೇ ಹೆಚ್ಚು. ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಇದು ಹಾಗೇ ಇತ್ತು, ಈಗಲೂ ಹಾಗೇ ಇದೆ!    ಹೇಗೆ ಶಿವ ತನಗೆ ಸಹಜವಾದ ಡಿಂಡಿಮ ಬಾರಿಸಬೇಕೋ ಹಾಗೇ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೃದಯ-ಶಿವ ಕನ್ನಡವೆಂಬ ಡಿಂಡಿಮ ಬಾರಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಕವಿಯ ನೊಂದ ಮನದ ಮೊರೆ. "ಬಾರಿಸು ಕನ್ನಡ ಡಿಂಡಿಮವ "ಎಂಬಲ್ಲಿ "ಕನ್ನಡ" ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಒತ್ತು.  ಸತ್ತಂತಿಹರನು ಬಡಿದೆಚ್ಚರಿಸು! ಕಚ್ಚಾಡುವರನು ಕೂಡಿಸಿ ಒಲಿಸು! ಹೊಟ್ಟೆಯ ಕಿಚ್ಚಿಗೆ ಕಣ್ಣೀರ್ ಸುರಿಸು! ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಾಳುವ ತೆರದಲಿ ಹರಸು! ಕನ್ನಡ ಜನರಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದನ್ನು  ಕುವೆಂಪು ಮನಗಂಡಿದ್ದರು. ಏಕೀಕರಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಒಡಕು ಧ್ವನಿಗಳಿದ್ದವು.  "ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕ" ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಒಡಕು ಧ್ವನಿಗಳನ್ನು ಎತ್ತುವ ಜನನಾಯಕರ ಬಗ್ಗೆ ಕುವೆಂಪು "ಮುಚ್ಚು ಬಾಯಿ" ಎಂಬ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಗುಡುಗಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ...
ಇನ್ನಷ್ಟು ಓದಿ

ಕರ್ನಾಟಕ ನಾಡಗೀತೆ - ಒಂದು ಸರಳ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ

ಇಮೇಜ್
ಸಿ. ಪಿ. ರವಿಕುಮಾರ್  ಕರ್ನಾಟಕ ನಾಡಗೀತೆಯನ್ನು ಹಾಡುವವರಿಗೆ/ಕೇಳುವವರಿಗೆ  ಅದರ ಅರ್ಥ ತಿಳಿಯದೇ ಇದ್ದರೆ ಈ ಬ್ಲಾಗ್ ಬರಹವನ್ನು ಅವರು ಓದಬಹುದು. ಆದಷ್ಟೂ ಸರಳವಾಗಿ ಕವಿತೆಯ ಸಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೇನೆ.   ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ  ಕುವೆಂಪು ಭಾರತವನ್ನು ತಾಯಿಯಂತೆ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಮಗಳಂತೆ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.  ಇದನ್ನು ಅವರು ರಚಿಸಿದ್ದು ತಮ್ಮ ಹದಿಹರೆಯದಲ್ಲಿ. ಭಾರತಮಾತೆಯ ಮಗಳಾದ ಕರ್ನಾಟಕಮಾತೆಗೆ ಜಯವಾಗಲಿ ಎಂದು ನಾಡಗೀತೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಗೀತೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಅತ್ತ ಭಾರತಮಾತೆಯ ಹಿರಿಮೆ, ಇತ್ತ ಕರ್ನಾಟಕಮಾತೆಯ ಹಿರಿಮೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕೊಂಡಾಡುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಕುವೆಂಪು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನೂ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯವನ್ನೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ತುತಿಸುವ ನಾಡಗೀತೆಯನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಕೇಳಿ. ಜೈ ಭಾರತ ಜನನಿಯ ತನುಜಾತೆ ಜಯಹೇ ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾತೆ! ಇಲ್ಲಿ ಕುವೆಂಪು ಭಾರತವನ್ನು ತಾಯಿಯಂತೆ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಮಗಳಂತೆ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತಮಾತೆಯ ಮಗಳಾದ ಕರ್ನಾಟಕಮಾತೆಗೆ ಜಯವಾಗಲಿ ಎಂದು ನಾಡಗೀತೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಗೀತೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಅತ್ತ ಭಾರತಮಾತೆಯ ಹಿರಿಮೆ, ಇತ್ತ ಕರ್ನಾಟಕಮಾತೆಯ ಹಿರಿಮೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕೊಂಡಾಡುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಕುವೆಂಪು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನೂ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯವನ್ನೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲ...
ಇನ್ನಷ್ಟು ಓದಿ

ಆಡು ಮುಟ್ಟದ ಸೊಪ್ಪಿಲ್ಲ (ಹರಟೆ)

ಇಮೇಜ್
ಸಿ ಪಿ ರವಿಕುಮಾರ್  ಮಾ ಡುವವರು ಆಡರು, ಆಡುವವರು ಮಾಡರು ಎನ್ನುವುದು ಹಳೆಯ ಕಾಲದ ಮಾತಾಯಿತು. ಇಂದು ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುವನ್ನು (ತಯಾರು) ಮಾಡಿದವರು ಆsಡ್ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಅವರನ್ನು ಯಾರು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಹೇಳಿ?  ಉದಾಹರಣೆಗೆ  ಒಂದು ಉಪಾಹಾರಗ್ರಹವನ್ನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ದೋಸೆಯ ಘಮಘಮ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸಿ ಅಥವಾ ದೋಸೆಗೂ   ಹಂಚಿಗೂ ನಡೆಯುವ  ಚೊಂಯ್  ಎಂಬ ಪ್ರೇಮಸಲ್ಲಾಪದಿಂದ  ಆಕರ್ಷಿತರಾಗಿ ಜನ ಉಪಾಹಾರಗ್ರಹಗಳಿಗೆ ಮುತ್ತುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲ ಒಂದಿತ್ತು. ದೋಸೆ ಎಂದರೆ ಬರೀ ದೋಸೆ ಮಾತ್ರ ಆಗಿದ್ದ ಕಾಲವದು. ಇದು ಹೇಳಿ ಕೇಳಿ ಇನೊವೇಶನ್ ಯುಗ! ಒಂದು ತೊಂಬತ್ತೊಂಬತ್ತು ವಿಧದ ದೋಸೆಗಳಾದರೂ ಇಂದು ಇವೆ.  "ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣ ಬರುವವರೆಗೂ ಕಾವಲಿಯ ಮೇಲೆ ಬೇಯಿಸಿ" ಎಂಬ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಹಿಂದೆ ಅಡುಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಿತ್ತು. ಇಂದು ಈ ಸೂಚನೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಅರ್ಥವಿದೆ! ಏಕೆಂದರೆ ಚಿನ್ನದ ಹಾಳೆಯನ್ನೇ  ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಪಲ್ಯದ ಮೇಲೆ ಏರಿಸಿ ಗೋಲ್ಡನ್ ದೋಸಾ ತಯಾರಿಸಿದ್ದಾರೆ!  ಕ್ಷಮಿಸಿ, ಮಾತು ಎಲ್ಲಿಗೋ ಹೋಯಿತು.  ಉಪಾಹಾರಗ್ರಹದಲ್ಲಿ  ಇಂಥ ಹೊಸಹೊಸ ಬಗೆಯ ದೋಸೆಗಳನ್ನು  ಮಾಡಿದವನು  ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಆಡದಿದ್ದರೆ ಯಾರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ? ತನಗೆ ಸಾಟಿಯೇ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಜಂಬ ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಸಾಲೆದೋಸೆಗೆ ಜಬರ್ದಸ್ತ್ ಪೈಪೋಟಿಯಾಗಿ ಪೀಟ್ಜಾ, ಬರ್ಗರ್ ಬಂದಿವೆ! ಹೀಗಾಗಿ ...
ಇನ್ನಷ್ಟು ಓದಿ